Шүхэрч Гэлэнхүү

Шүхэрч Гэлэнхүү

Сайн ноён хан аймгийн Далай Чойнхор вангийн хошууны ядуу ард Хайнзангийнд нэгэн хүү мэндэлжээ. Хар багаасаа ой ухаан гоц сэргэлэн, цовоо шалмаг, ажилч хичээнгүй тэр хүү үлгэр домог сонсон сэтгэлийнхээ дуудлагаар “үүлтэй тэнгэрээс доогуур, үзүүртэй модноос дээгүүр” жигүүрт хурдан хөлгөөр дүүлэх мөрөөдөлд хөтлөгджээ. Тэр хүүхэд ахуйдаа үнэн сүсэгт эцэг эхийн хүслийг дагаж Агьтын хүрээ, дараа нь Мандахын хүрээнд шавилан суужээ. Сүм хийдийн нэгэн хэвийн уйтгарт амьдрал, учир үл мэдэх номын үсгээс төдөлгүй зугтаж, төрсөн нутгийнхаа уул нуруу хэсэн ан гөрөөний мөр хөөж явлаа. Түүнд ан хийж амьдрахад сайн буу хэрэгтэй болов. Хар багаасаа эцгийн дөш түшиж гарын уртай болсон нь хэрэг болжээ.
Гэлэнхүү хийдээс оргож гэнэ гэсэн яриа түймрийн гал мэт түгжээ. Гэвч газар авсангүй.
Гэлэнхүү Идэрийн гол, Дэвүүрийн горхийг холбохоор суваг татаж эхэлжээ. Суваг ухагдсаар бага Хэцүүгийн ханан хаданд тулж иржээ. Гэлэнхүү хад чулуу их халуунд халж, хүйтэнд хөрч агшдагийг гярхай ажиглан мэджээ. Ханан хадны ёроолд гал өрдөж гэнэт хүйтэн ус цацахад хад тас няс хийн шажигнан үйрнэ. Ийнхүү ухсаар том агуй болов. Гэлэнхүүгийн энэ ажлыг дэмжих хүн олдсонгүй. Гэвч тэр зүгээр суусангүй. Төмөр нүдэж буу, хутга, галын шилээвэр хийж ойр хавийнхаа айлд худалдав. Гэлэнхүүгийн урлан бүтээх авьяас нэмэгдсээр байлаа. Тэр сониуч сэтгэлдээ хөтлөгдөн нэг бөөд шавь оржээ. Түүнтэй хошуу нутаг хэсэн бөөлөхийг сурчээ. Бөөгийн ид шид гэгч нь хүний нүд хуурах өнгөц төдийхөн арга байсныг мэдэрчээ. Гэлэнхүү бөө гэдэгт ямар ч ид шид алга, ёстой залхуу хүний ажил хэмээн бат итгээд багшаасаа салж одохдоо хайран хоёр жилдээ харамсав.
Гэлэнхүү төдөлгүй ур ухаанаа уралдуулж жирийн цахиур буунд хүхээг хийж хоёр үсэрдэг болгожээ. Түүний хоёр үсэрдэг цахиур бууны тухай яриа жалга жалгаар тарж, хүмүүс шохоорхон үзэж гайхацгаадаг байлаа. Түүний ур ухаанаа уралдуулж хийсэн бууг нутгийн нэг залуу шохоорхон үзэж байгаад сум алдаж, эхнэрийг нь гэмтээжээ. Дэмий юм хийж саваагүйтлээ гэж эхнэртээ зэмлүүлсэн авч нөгөө л буу, хутга, модон сийлбэрээ урласаар байв.